Wat zijn domeinkarakteristieken?

Het begrip domeinkarakteristieken verwijst naar de kenmerken van het gemodelleerde domein. Domeinen verschillen (naast inhoudelijke verschillen) op vele aspecten. Om te beginnen kan er onderscheid gemaakt worden tussen:

• Conceptuele domeinen. Deze domeinen bevatten: informatie over principes, concepten en feiten die gerelateerd zijn aan de gesimuleerde systemen. Voorbeelden zijn: harmonnische oscillatie, het concept 'versnelling' of de functie van een specifiek systeemcomponent.
• Operationele domeinen. Deze domeinen hebeen betrekking op reeksen van cognitieve en/of niet-cognitieve operaties (procedures) die kunnen worden toegepast op de gesimuleerde systemen. Voorbeelden zijn: hoe je moet titreren, noodprocedures van een kerncentrale of het zoeken van storingen in apparatuur. Operationele informatie heeft een meerwaarde als het gekoppeld is aan conceptuele informatie (bijvoorbeeld als de informatie over de bediening van een energiecentrale wordt gekoppeld aan informatie over de werking van de centrale).

In SimQuest ligt de nadruk op conceptuele domeinen. Ook binnen de conceptuele modellen zijn veel variaties te herkennen. Modelkarakteristieken bevatten:

• Kwalitatieve vs. kwantitatieve modellen, continue vs. discrete modellen en statische vs. dynamische modellen;
• De afstand tussen theoretische variabelen en de variabelen die door de leerling kunnen worden gemanipuleerd;
• De algemene structuur van het model die het belang van elk van de variabelen bepaalt;
• De complexiteit, dit is in wezen het aantal variabelen en relaties. Complexteit bestaat uit de volgende factoren:
  • Aantal variabelen in het model. Hoe meer variabelen, hoe complexer het model.
  • Aantal abstractieniveaus van de variabelen. Als de variabelen over een groot aantal abstractieniveaus verspreidt liggen, is het model complexer.
  • Aantal waarden dat een variabele aan kan nemen.
  • Aantal aanwezige relaties in het model.
  • Gemiddeld aantal variabelen in een relatie. Sommige relaties hebben meer dan twee variabelen. Relaties met meer dan twee variabelen zijn natuurlijk complexer dan relaties met twee variabelen.
  • Aanwezigheid van een aantal van de condities. Condities leggen een beperking op aan het bereik van een relatie (A is alleen gerelateerd aan B als ...).
• De aanwezigheid van verschillende perspectieven in het model;
• De moeilijkheid van het model. Dit is niet alleen gerelateerd aan de complexiteit, maar sommige relaties worden als moeilijker ervaren dan andere. De complexiteit van een domein kan beinvloed worden door een aantal factoren. Het is niet duidelijk hoe de bovenstaande factoren samenvallen tot 1 complexiteitsniveau en wat de bijdrage van elk van de factoren is. Ook kunnen bepaalde relaties moeilijker worden gevonden dan andere, onafhankelijk van het aantal relaties.

Veel van deze karakteristieken hebben implicaties voor het ontwerp van de leeromgeving.